Unos i metabolizam hrane

• U prvom koraku, tijelo vrši metabolizam unešene hrane – proteina, ugljikohidrata i masti. Ova 3 makronutrijenta nikada se ne unose zajedno, jer njihov metabolizam tijelo vrši na različitim mjestima, različitom brzinom i po različitim prioritetima. Za nas je zanimljv metabolizam proteina. Nakon što je određena količina hrane bogate proteinima unešena, tijelo u metaboličkom postupku izdvaja proteine iz unešene hrane. Ukoliko je metabolizam spor, za varenje npr. 200 grama pilećeg bijelog mesa ili ribe iste gramaže, potrebno je oko 6 sati. To znači da su toku dana moguća maksimalno 4 obroka. Ukoliko je metabolizam brz, za varenje je potrebno 4 sata što znači da je u toku dana moguće unijeti maksimalno 6 obroka. Ukoliko se uz hranu unose i enzimi koji ubrzavaju proces varenja (ananas, avokado i papaja sadrže takve enzime), onda se proces varenja skraćuje na 2 sata a broj unešenih obroka povećava na 12.
• U drugom koraku, tijelo vrši sintezu proteina. Sinteza proteina je proces razlaganja proteina, prethodno unešenih hranom, na aminokiseline (sastavne dijelove proteina). Ovaj proces zavisi od nivoa testosterona. Ukoliko je nivo testosterona visok, tijelo u jedinici vremena (npr. 3 sata) može izvršiti razlaganje 30 g proteina. Ukoliko je nivo testosterona nizak, tijelo u jedinici vremena (npr. 3 sata) može izvršiti razlaganje 15 g proteina. Protein je polipeptid – lanac od preko 100 aminokiselina. Iz tog lanca tijelo izdvaja esencijalne aminokiseline (koje ne može samo proizvesti i koje moraju biti unešene hranom). Pored esencijalnih postoje i poluesencijalne i neesencijalne aminokiseline. Lanac od 10 aminokiselina je polipeptid; lanac od 8 aminokiselina (npr EAA) – oktopeptid; lanac od 3 aminokiseline – tripeptid (npr. BCA); lanac od 2 aminokiseline – dipeptid i jedna izolovana aminokiselina predstavlja peptid (npr. Leucin). Pošto tijelu trebaju esencijalne aminokiseline (EAA i BCA), jer neesencijalne samo može proizvesti, tijelo iz proteina tj. lanca od preko 100 aminokiselina izdvaja samo 8-10 esencijalnih a iz ovih samo tri koje su mu naročito potrebne: Leucin, Izoleucin, Valin (BCA).
• U trećem koraku, aminokiseline se putem krvotoka transportuju do mišićnih ćelija. Da bi aminokiseline ušle u citoplazmu (omotač oko mitohondrije koja predstavlja motor ćelije i koja citoplazmu koristi kao gorivo), one prvo moraju proći kroz membranu mišićne ćelije. Ukoliko je membrana zatvorena, aminokiseline neće ući u citoplazmu i neće doći do miofibrinalne hipertrofije (rasta mišića). Membrana mišićne ćelije se otvara u 3 slučaja: 1) Usled povećanog lučenja adrenalina koje nastupa kao posledica mehanički izazvanog stresa (treninga); 2) Usled djelovanja insulina i 3) Usled djelovanja izotoničnog napitka koji zbog specifične jonske strukture aficira jone u membrani mišićne ćelije i povećava njenu propustljivost.

Dakle, da bi unešena hrana dospjela u citoplazmu, neophodno je prvo da tijelo izvrši metabolizam proteina, zatim sintezu proteina te na kraju da otvori membrane mišićnih ćelija. Ukoliko jedan od ovih segmenata zakaže, proces neće biti završen.

Skraćenje metaboličkog procesa

Poznati su uobičajeni metodi ubrzavanja svih segmenata ovog procesa. U prvom koraku, skraćenje metaboličkog procesa se vrši unosom enzima koji ubrzavaju metabolizam. U drugom koraku, sinteza proteina se povećava korištenjem sintetičkog testosterona i anabolika. U trećem koraku, otvaranje membrana mišićnih ćelija se vrši unosom insulina.

Međutim, manje je poznat metod punjenja aminokiseklinama koji su koristili Vins Đironda i Frenk Zejn. Ovim postupkom se preskače vrijeme potrebno za metabolizam proteina te zaobilazi ograničenje u sintezi proteina proisteklo iz niskog nivoa testosterona. Takođe, ovim postupkom se eliminiše rizik nastao upotrebom anabolika i sintetičkog testosterone, jer se eliminiše svrha njihovog korištenja. Naime, uporedo sa redovnom  proteinskom  ishranom (6-8 proteinskih obroka dnevno plus enzimi za ubrzavanje metabolizma), što predstavlja osnov za klasični metabolizam i sintezu proteina, Frenk Zejn je uz svaki obrok pio 80 tableta aminokiselina (jedna tableta – 500 mg tj. 40g aminokiselina po obroku). Na dnevnom nivou to je iznosilo oko 480 tableta (240 g aminikiselina), tj. oko 3 g aminokiselina po kilogramu tjelesne mase.

Aminokiseline predstavljaju rezultat (ishod) sinteze proteina, te kao takve zaobilaze metabolizam i sintezu, te odmah nakon konzumacije dospijevanju direktno u krvotok. Ukoliko se unose sa izotoničnim napitkom i dekstrozom, izaziva se dvostruka (trenutna i odgođena propustljivost membrane mišićne ćelije), te aminokiseline dospijevaju u citoplazmu 15 minuta nakon konzumacije (nasuprot 6-8 sati u slučaju klasične ishrane).

Primjer ubrzavanja metabolizma

Smatrate da je ovaj članak koristan i želite da saznate nešto više o pravilnoj ishrani? Kliknite OVDJE i naručite Vama prilagođen plan ishrane!