Metabolizam ugljikohidrata i insulinska rezistencija

Organizam sve unešene ugljikohidrate (bez obzira na njihov glikemijski indeks tj . sposobnost 1g ugljikohidrata da izazove lučenje određene količine insulina) pretvara u glukozu (šećer u krvi), zatim glukozu u glikogen (1g glukoze se vezuje za 2,7 ml vode) koji tijelo koristi kao izvor energije (u glikogenom motiričko energetskom režimu rada). Neposredno nakon unosa ugljikohidrata a zbog porasta nivoa šećera u krvi, pankreas luči insulin u cilju snižavanja nivoa šećera u krvi koji je u porastu. Insulin (uz izotonična pića i adrenalin) otvara membrane mišićnih i masnih ćelija (povećava njihovu propustljivost) kako bi došlo do deponovanja glikogena u citoplazmu ili do konverzije viška glikogena u trigliceride (masno tkivo). Ukoliko je unos ugljikohidrata konstantan, zbog prevelike i prečeste stimulacije pankreas smanjuje lučenje insulina i nastaje insulinska rezistencija. U prvom koraku, dolazi do nemogućnosti smanjenje nivoa šećera u krvi a u drugom do dijabetesa tipa 2.

Akumulacija masti

Ukoliko nije potrošen sav glikogen, višak glikogena organizam pretvara u gliceride a onda 3 molekula glicerida vezuje u jedan moleku triglicerida i uz pomoć insulina ga deponuje kao salo (masno tkivo). U prosjeku, u organizmu se nalazi oko 400g glikogena i to u krvotoku, jetri i citoplazmi. Nakon potrošnje svih zaliha glikogena (glikogenskog pražnjenja) usled fizičke aktivnosti, tijelo u cilju proizvodnje energije potrebne za izvršenje daljeg rada (pod pretpostavkom da je intenzitet rada nizak i da energetski zahtjevi nisu preveliki tj. da se tijelo i dalje nalazi u glikogenom motoričko energetskom režimu rada), započinje proces glukoneogeneze. Usljed restrikcije u unosu ugljikohidrata, tijelo se nalazi u stanju ketoze, te nema mogućnost neposredne potršnje glikogena.

Ketoza i glukoneogeneza

Zbog restrikcije u unosu ugljikohidrata prvo dolazi do opadanja nivoa šećera u krvi. Da bi održao potreban nivo šećera u krvi, pankreas sad umjesto insulina luči glukagon (hormon suprotan insulinu), koji stimuliše jetru da proizvodi enzime koji pretvaraju nagomilane masti (trigliceride) u glikogen a glikogen u glukozu (šećer u krvi). Na taj način, tijelo u stanju ketoze vrši glukoneogenezu – organizam sam proizvodi šećere iz triglicerida (nagomilanog sala), mišićne kiseline (izlučene zbog zamora mišića u toku treninga) i aminokiselina (unešenih ishranom).

Svidio Vam se ovaj članak i niste sigurni da li se pravilno hranite? Kliknite OVDJE i naručite lično prilagođen plan ishrane!